Nisan ayında hava karardıktan sonra yüzümüzü kuzeye dönersek, Büyük Ayı Takımyıldızı’nın neredeyse tepeye yakın konumlandığını görebiliriz. Yıl boyunca Kutupyıldızı’nın çevresinde dolanıyor görünen Büyük Ayı, yılın bu zamanı gökyüzündeki en yüksek konumuna ulaşır. Büyük Ayı’nın aksine, gökyüzünün dikkat çekici takımyıldızlarından biri olan Kraliçe’yse ufkun hemen üzerinde yer alır. Kraliçe’yi W harfine benzeyen şekli sayesinde tanımak kolaydır. Ancak bu sıralar görebilmek için ufku kapatan herhangi bir engel bulunmaması gerekir.
Sağımıza, yani doğuya doğru dönersek tam karşımızda yaz gökyüzünün en parlak yıldızı olan Arkturus’u görebiliriz. Arkturus aynı zamanda Çoban Takımyıldızı’nın en parlak yıldızıdır. Çoban Takımyıldızı, bu sıralar yana yatık bir şekilde duran bir dondurma külahına benzetilebilir. Bu şekli sayesinde takımyıldızı gökyüzünde bulmak zor değildir.
Arkturus’un sağında, güneydoğu ufku üzerinde görünen parlak beyaz yıldız Başak Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Spika’dır. Spika’nın sağında yer alan Karga Takımyıldızı’nı, belirgin dörtgen şekli sayesinde tanımak kolaydır.
Güneye döndüğümüzde kış ya da yaz aylarındaki gibi zengin bir gökyüzüyle karşılaşmayız. Yukarı doğru bakarsak en yüksek konumuna ulaşmış olan Aslan Takımyıldızı’nı görebiliriz. Aslan, gökyüzünde tanıması en kolay takımyıldızlardan biridir.
NOT: Bahsi geçen takımyıldızları bulmak için başlıktaki gökyüzü haritasından da faydalanabilirsiniz. Gökyüzü haritasına nasıl bakmalıyım?
Batıya döndüğümüzde kış gökyüzünün neredeyse tüm zenginliğiyle karşılaşırız. Solumuzda, yani güneybatı ufku üzerinde tüm gökyüzünün en parlak yıldızı Spika yani Akyıldız yer alır. Gökyüzünün en görkemli takımyıldızı olan Orion’u tam karşımızda, batı-güneybatı ufku üzerinde görebiliriz. Sirius, Betelgöz ve Prokyon’un oluşturduğu Kış Üçgeni, bu bölgedeki en belirgin şekillerden biridir. Orion’un sağında yer alan turuncu renkli yıldız Aldebaran ve onun sağ üzerinde yer alan beyaz yıldız Kapella, bu bölgede en çok dikkati çeken yıldızlar arasındadır.
Geceyarısına doğru, kuzeydoğu ufku üzerinde yaz gökyüzünün simgesi olan Vega ve onun solunda Deneb belirir. Bu iki yıldız Altair ile birlikte Yaz Üçgeni’nin köşelerini oluştururlar.
8 Nisan Tam Güneş Tutulması
Ülkemizden izlenemeyecek olan bu tutulma Pasifik Okyanusu’ndan başlayarak Meksika ve ABD’nin doğusundan ve Kanada’nın doğu ucundan geçerek Atlas Okyanusu’na uzanan bir hat üzerinde ilerleyecek. Tutulma tam tutulma hattı dışında, Alaska dışında Kuzey Amerika’nın tamamından, Avrupa’nın kuzeyinden ve batısından ve Güney Amerika’nın kuzeyinin çok küçük bir bölümünden parçalı tutulma olarak görülecek.
Lir Göktaşı Yağmuru
Lir Göktaşı yağmuru 22 Nisan’ı 23 Nisan’a bağlayan gece en yüksek etkinliğine ulaşacak. Lir Göktaşı Yağmuru’nun en yüksek etkinliğine ulaştığı sırada ideal gözlem koşullarında saatte ortalama 20 kadar meteor gözlemlenebilir. Bu yıl Lir Göktaşı Yağmuru sırasında Ay neredeyse tüm parlaklığıyla gökyüzünde yer alacak. Bu nedenle görülebilecek göktaşı sayısının çok daha az olması bekleniyor.
Nisan’da Gezegenler
Merkür ayın ilk günler akşam gökyüzünde. Ancak 3 ya da 4 Nisan’dan sonra Güneş’in ışığında kaybolacak. İlk günler gezegeni görmek isteyenler, günbatımından kısa bir süre sonra Jüpiter ile ufkun arasına bakabilirler. Ancak bunun için ufkun açık ve havanın temiz olması gerekiyor. Gezegeni bir dürbünle bulmak daha kolay olacaktır. Gezegen ayın ortalarına doğru sabah gökyüzüne geçecek ancak ay sonuna kadar ufuktan görülebilecek kadar yükselmeyecek.
Venüs sabah gökyüzünde, gündoğumundan hemen önce doğu-güneydoğu ufkunun hemen üzerinden doğuyor. Güneş’e çok yakın konumda olan gezegen bu ay ve önümüzdeki birkaç ay görülemeyecek. Gezegen Haziran’da akşam gökyüzüne geçecek ancak akşam alacakaranlığından kurtulacak kadar yükselmesi Ekim ayını bulacak.
Mars sabah gökyüzünde. Sabahları hava aydınlanmaya başladıktan sonra doğduğundan gezegeni görmek için çok az bir süre var. Ayrıca parlaklığı da düşük olduğundan Mars’ı seçmek zor. Gezegen yavaş yavaş yükseliyor ve Mayıs’ta alacakaranlıktan kurtulacak ve özellikle Haziran’dan itibaren sabah gökyüzünde kolayca görülebilecek.
Jüpiter Ay’dan sonra akşam gökyüzündeki en parlak, en dikkat çekici gökcismi. Gezegen ayın başında hava karardığında batı ufku üzerinde yer alıyor. Bu sırada gezegen Güneş battıktan yaklaşık bir saat sonra batıyor. Ayın ortalarına geldiğimizdeyse Jüpiter havanın kararmasıyla birlikte batıyor. Bundan sonra, özellikle de ay sonunda gezegeni akşam alacakaranlığında görmek zor olacak. Jüpiter’i yeniden akşam gökyüzünde görebilmek için sonbaharı beklemek gerekecek.
Satürn sabah gökyüzünde. Ayın başlarında hava aydınlanmaya başladıktan sonra doğduğu için gökyüzünde bulunması zor olabilir. Ancak günler ilerledikçe, gezegen daha erken doğacak ve ayın ortalarında alacakaranlıktan kurtulacak. 10 ve 11 Nisan sabahları Satürn ve Mars çok yakın konumda olacaklar.
Hazırlayan: Alp Akoğlu
GUHEM-Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi
“Bu Ay Gökyüzü” içeriğinden oluşturduğumuz Gökyüzü Gözlem Rehberi‘ne
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır. İçerik kullanım koşulları için tıklayınız
