Akademide bezdiri (mobbing) nedir?

Bezdirinin tanımı kısaca “Bir veya birkaç kişi tarafından diğer bir kişiye yönelik, sistematik biçimde yapılan, düşmanca ve etik olmayan davranışlar.”^[1]Şenerkal, R., & Çorbacıoğlu, S. (2015). “Akademik personelin algıladığı psikolojik taciz davranışları ile iş performansı, psikolojik ve fizyolojik sağlık ilişkisi üzerine bir araştırma.” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 107-135. Bir davranışın bezdiri olarak değerlendirilebilmesi için bir defaya mahsus olmayıp devamlılık arz etmesi, devam ettiği süreçte sıklıkla gerçekleşmesi, belirli bir hedefe yönelik olması ve bu davranışa maruz kalan kişinin durumla baş etmekte zorlanıyor olması gerekir.^[2]Çögenli, M. Z., & Asunakutlu, T. (2016). “Akademide mobbing: ADIM üniversiteleri örneği.” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 17-32.

Bezdiri davranışları kişiyi tehdit etmek, fiziksel veya cinsel taciz uygulamak gibi açık ve doğrudan davranışlar olabileceği gibi, kişilerden iş hayatı için gerekli bilgileri saklamak ya da dedikodu yapmak gibi gizli ve dolaylı davranışlar da olabilir.^[3]Karatuna, I., & Gök, S. (2012). Uluslararası işyerinde psikolojik taciz kongresi bildiri kitabı. İzmir: Bilinder Yayınları.

Psikolojik şiddet^[4]Çınar, M., & Özyürek, A. (2015). “Araştırma görevlisi akademisyenlerin iş yerinde psikolojik şiddet davranışı (mobbing) algısı ve duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.” Akademik Bakış Dergisi, 47, 141-154., yıldırma,^[5]Elkıran, M. E., & Çoruk, A. (2017). “Akademisyenlerin algıladıkları yıldırma (mobbing) davranışları ile yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki ilişki.” Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 22, 86-100. psikoşiddet,^[6]Yaman, E. (2009). “Psikoşiddet (mobbing) ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 967-988. gibi birçok farklı ismi bulunan bezdiri, İngilizce’si bullying olan “zorbalık” ile sıklıkla karıştırılıyor ve bu iki kavram birbiri yerine kullanılıyor, oysa aralarında bir fark var!

Zorbalık, genellikle unvanı daha yüksek tek bir kişi tarafından daha savunmasız bir çalışana yönelik düşmanca davranışlar için, bezdiri ise genellikle üretken ve “farklı” olan bir çalışana, birden fazla çalışan tarafından sıklıkla ve sistematik şekilde uygulanan davranışlar için kullanılıyor.^[7]Friedenberg, J. (2008). The anatomy of an academic mobbing. Lewiston. NY: Edwin Mellen Press.

Türkiye’deki akademisyenler arasındaki bezdirinin farkında mıyız?

Yapılan birçok çalışma bezdirinin çalışma yaşamında oldukça ciddi bir problem olduğuna dikkat çekiyor. Dünyada bezdirinin bütün sektörlerin ortak problemi olduğu bilinse de bazı sektörlerde bezdiri oranı daha yüksek ve bu riskli alanlardan biri de yüksek öğretim kurumları.^[8]Keashly, L., & Neuman, J. H. (2010). Faculty experiences with bullying in higher education. Administrative Theory & Praxis, 32(1), 48–70. 

2009’dan itibaren Türkiye’nin farklı şehirlerinde çalışan, unvanı araştırma görevlisinden profesöre kadar değişkenlik gösteren akademisyenlerle yapılmış 40’tan fazla nicel ve nitel araştırmanın sonuçları akademide bezdiri sorununun vahametini ortaya koyuyor. Katılımcı akademisyenlere bezdiriye maruz kalıp kalmadıklarını soran bu araştırmaların ulaştığı en düşük bezdiri oranı %12 iken, bazı araştırmalara katılan akademisyenlerin %66.8 gibi yüksek bir oranı bezdiriye maruz kaldıklarını belirtiyorlar.^[9]Çögenli, M. Z., & Asunakutlu, T. (2016). “Akademide mobbing: ADIM üniversiteleri örneği.” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 17-32.^[10]Tigrel, E. Y., & Kokalan, O. (2009). “Academic mobbing in Turkey.” International Journal of Behavioral, Cognitive, Educational and Psychological Sciences, 1(2), 91-99. Ayrıca, çalışmalardan birinde, çalışmaya katılan akademisyenlerin %75’i, kendileri mağdur olmamış olsalar bile akademisyenler arasında bezdirinin olduğunu belirtmekteler.^[11]Güven, A., Kaplan, Ç., & Acungil, Y. (2018). “Türkiye’de özel ve kamu üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin mobbing algısı.” Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 43-58.

Akademide kimler daha çok bezdiri mağduru?

Bezdirinin yükseköğrenim kurumlarında yüksek oranlarda olduğunu ve tüm akademisyenlerin bezdiri mağduru olma riskinin olduğunu biliyoruz. Ancak araştırmalar bazı demografik özelliklerin akademisyenlerin mağdur olma riskini artırdığını da gösteriyor. 

Cinsiyet: Görünen o ki, akademik alanda bezdiri üzerine yapılmış araştırmalar sıklıkla cinsiyetin bezdiri ile ilişkisini incelemiş ve genellikle kadınların aleyhine sonuçlar elde edilmiş. Birçok araştırmaya göre, kadınların bezdiriye maruz kalma oranı erkeklere göre ortalama %15 ila %18 daha yüksek.^[12]Çögenli, M. Z., & Asunakutlu, T. (2016). “Akademide mobbing: ADIM üniversiteleri örneği.” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 17-32.^[13]Güven, A., Kaplan, Ç., & Acungil, Y. (2018). “Türkiye’de özel ve kamu üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin mobbing algısı.” Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 43-58.  

Yaş: Bezdiriye maruz kalma oranı ile yaş ters orantılı, yani genç akademisyenlerin bezdiriye maruz kalma oranı daha yüksek ve yaş arttıkça bu oran düşüyor.^[14]Cayvarlı, P. E. (2013). “Akademisyenlerin üniversitelerdeki psikolojik yıldırmaya ilişkin algılarının incelenmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi örneği” (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.^[15]Özyer, K., & Orhan, U. (2012). “Akademisyenlere uygulanan psikolojik tacize yönelik ampirik bir araştırma.” Ege Academic Review, 12(4), 511-518.

Medeni Durum: Medeni durum ve bezdiri riski arasında da bir ilişki var. Buna göre, bekâr veya boşanmış akademisyenlerin bezdiri mağduru olma riskinin evli akademisyenlerden yüksek olduğunu görmekteyiz.^[16]Çögenli, M. Z., & Asunakutlu, T. (2016). “Akademide mobbing: ADIM üniversiteleri örneği.” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 17-32.^[17]Elkıran, M. E., & Çoruk, A. (2017). “Akademisyenlerin algıladıkları yıldırma (mobbing) davranışları ile yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki ilişki.” Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 22, 86-100.^[18]Akpınar, E. N. (2015). “Üniversitede araştırma görevlilerinin duygusal tacize (mobbing) yönelik algılarının demografik özelliklere göre analizi.” Current Research in Education, 1(2), 89-100.

Unvan: Tıpkı yaş için olduğu gibi, çok sayıda çalışmaya göre, unvan arttıkça bezdiriye maruz kalma riski de düşüyor. En yüksek bezdiriye maruz kalma oranı gözlenen akademisyen grubu ise araştırma görevlileri.^[19]Çögenli, M. Z., & Asunakutlu, T. (2016). “Akademide mobbing: ADIM üniversiteleri örneği.” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 17-32.^[20]Cayvarlı, P. E. (2013). “Akademisyenlerin üniversitelerdeki psikolojik yıldırmaya ilişkin algılarının incelenmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi örneği.” (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.^[21]Şahbudak, E., & Öztürk, M. (2015). “İş yerinde psikolojik taciz: Cumhuriyet Üniversitesinde çalışan akademisyenler üzerine bir çalışma.” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(15), 146-160.

Üniversite: Üniversite türünün bezdiri ile ilişkisi üzerine daha az sayıda çalışma var, fakat elimizdeki sonuçlar devlet üniversitelerindeki akademisyenlerin bezdiri mağduru olma oranının vakıf üniversitelerine göre ortalama %10 daha yüksek olduğunu gösteriyor.^[22]Erdemir, B. (2016). “Yüksek öğretimde psikolojik taciz.” Eğitim Yönetimi Araştırmaları, 205-217.^[23]Seçkin-Çelik, T., & Minibaş-Poussard, J. (2017). “Üniversitelerde psikolojik taciz: Araştırma görevlisi ve yardımcı doçentlere yönelik bir araştırma.” Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(629), 103-120.

Özetle, kadınsanız, gençseniz, bekâr veya boşanmışsanız, araştırma görevlisiyseniz, bir devlet üniversitesinde çalışıyorsanız; ya da bu özelliklerin birden fazlasına sahipseniz bezdiri mağduru olma ihtimaliniz yükseliyor!

Akademide bezdiri nelere sebep oluyor?

Şiddetine ve süresine bağlı olarak bezdirinin mağdur üzerinde birçok olumsuz etkisi var. Türkiye’de akademik yaşamda bezdirinin bazı etkilerini gösteren araştırmaların sonuçları ise şöyle özetlenebilir:

İş Performansı/Psikolojik Sağlık/Fizyolojik Sağlık 
Akademisyenlerin bezdiriye maruz kalma durumu arttıkça, iş performanslarında düşüş, psikolojik ve fizyolojik sağlıklarında bozulma meydana geliyor.^[24]Çınar, M., & Özyürek, A. (2015). “Araştırma görevlisi akademisyenlerin iş yerinde psikolojik şiddet davranışı (mobbing) algısı ve duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.” Akademik Bakış Dergisi, 47, 141-154.^[25]Kayacı, Ü. (2014). “Akademik ortamlarda psikolojik şiddet (mobbing) ve yılmazlık.” Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 67-78.

Örgütsel Bağlılık/İş yerine olan bağlılık
Akademisyenler bezdiriye ne kadar maruz kalırlarsa örgütsel/iş yerine olan bağlılıkları da o oranda düşüyor. Örgütsel/iş yerine olan bağlılık, kişinin çalıştığı örgüte/iş yerine olan psikolojik yaklaşımını ifade eden; çalışan ile örgüt/iş yeri arasındaki ilişkiyi yansıtan, çalışanın örgütle/iş yeri ile olan bağını devam ettirmesini sağlayan psikolojik durum olarak tanımlanıyor^[26]Yüceler, A. (2009). “Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: teorik ve uygulamalı bir çalışma.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 445-458. ve duygusal, devamlılık ve normatif olarak üç bileşenden oluşuyor. Bezdiri mağduru akademisyenlerde en büyük düşüş gösteren bağlılık türünün duygusal bağlılık olduğu gözleniyor; bu bağlılık çalışanın örgüte/iş yerine duygusal olarak bağlanması, kendini örgütle/iş yeri ile tanımlaması olarak tanımlanıyor. İkinci ve üçüncü sırada düşüş gösteren bağlılık tipleri de, çalışanın başka bir alternatif olmaması sebebiyle örgütte/iş yerinde kalmaya devam etmesi anlamına gelen devam bağlılığı ve çalışanın örgütün/iş yerinin kendisinden sadakat beklediği ve örgütte/iş yerinde kalmanın daha ahlâklı olduğuna inanması sebebiyle kalmaya devam etmek olarak tanımlanan normatif bağlılık.^[27]Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application. Sage publications.

Bezdirinin şiddetine ve süresine bağlı olarak mağdurun iş performansında düşüş, psikolojik ve fizyolojik sağlığında bozulma meydana gelebiliyor.^[28]Çınar, M., & Özyürek, A. (2015). “Araştırma görevlisi akademisyenlerin iş yerinde psikolojik şiddet davranışı (mobbing) algısı ve duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.” Akademik Bakış Dergisi, 47, 141-154.^[29]Kayacı, Ü. (2014). “Akademik ortamlarda psikolojik şiddet (mobbing) ve yılmazlık.” Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 67-78. Akademisyenler bezdiriye ne kadar çok maruz kalırlarsa iş yerlerine olan bağlılıkları da o kadar düşüyor.^[30]Demir, N. (2017). “Kadın Akademisyenlerin Mobbing Algısının Örgüte Bağlılık Üzerine Etkisi.” International Conference on “Scientific Cooperation for the Future Thessaloniki in Economics and Administrative Sciences” 6 th -8 th, September.^[31]Koç, H., & Kurtbaş, D. (2011). “The relationship between mobbing the academics are exposed to and the organizational commitment: A study in the public and private universities.” International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 1(2), 16-32.

Akademide bezdiri ile hangi uygulamalarla mücadele edeceğiz?

Araştırmaların gösterdiği gibi Türkiye’deki ve diğer ülkelerdeki yükseköğrenim kurumlarında bezdiri oranı yüksek ve bezdirinin akademisyenler üzerinde birçok olumsuz etkisi var. Bu oranı ve etkileri azaltmak amacıyla üniversitelerin bezdiri ile mücadelede farklı uygulamaları bulunuyor. Bu uygulamaları “bezdiri bilincini artırmayı amaçlayan uygulamalar”’ve “bezdiri sonrası süreci kolaylaştırmayı amaçlayan uygulamalar” olarak ikiye ayırabiliriz.

Üniversitelerde bezdiri ile mücadelede hem bilinçlendirme hem de vakaların ilgili kurullar yardımıyla çözümlenmesi önemli. Üniversitelerin, bezdiriye dair bilinçlendirme amacıyla uyguladıkları temel, çevrimiçi eğitimleri, atölye çalışmaları ve seçmeli dersleri; bezdiri vakalarının çözümlemek amacıyla da bezdiri prosedürleri, resmî kurulları, danışmanları ve farklı ihbar seçenekleri bulunuyor. Bu bilgilerle ilgilenenler uzun raporu inceleyebilirler.^[32]Genç-BA Çalışma Grubu Raporu: Akademide Mobbing Erişim Mayıs 2021.

Bazı üniversitelerin, hedef kitleleri spesifik olarak yöneticiler olan bezdiri eğitimleri bulunuyor. Bu eğitimlerde amaç yöneticilerin bezdiri vakalarını çözmede rahat hissedebilmelerini sağlamak, yasal mevzuatlar ve kurumsal destek mekanizmaları hakkında bilgi vermek ve yöneticilerin sorumlu oldukları bölümlerde ideal çalışma ortamını nasıl yaratacaklarına dair düşünmelerini sağlamak.^[33](Imperial College London, Harrassment – the Management perspective Erişim Mayıs 2021^[34]University College London, Taking the lead training Erişim Mayıs 2021.

Bazı üniversitelerde, farklı hedef kitleler için hazırlanmış (öğrenciler, üniversite çalışanları) taciz ve bezdiri ile ilgili farklı çevrimiçi eğitimler ve atölye çalışmaları bulunuyor. Kişiler, ihtiyaç duydukları her an çevrimiçi eğitimlere ya da düzenli olarak organize edilen atölye çalışmalarına katılabiliyorlar. Bu eğitimlerin temel konuları bezdiri ile başa çıkma yöntemleri, bezdirinin çalışma ortamına etkileri, bezdiri vakalarında aktif bir seyircinin yapabilecekleri.^[35]University of Oxford, Training and Mentoring, Erişim Mayıs 2021.

Yurtdışında 100’den fazla üniversitede uygulanmış olan bir program da hem üniversite öğrencilerinin hem de üniversite çalışanlarının taciz ve bezdiri vakalarında seyirci rolündeyken nasıl aktif olabilecekleri ve yardım edebilecekleri ile ilgili eğitimler veriyor. Programın amaçları, taciz ve bezdiri vakalarında yardım davranışları konusunda bilinç yaratmak, yardım etme motivasyonunu artırmak ve yardımcı olurken gereken özgüven ve becerileri geliştirmek.^[36]StepUp hakkında: http://stepupprogram.org/about, Erişim Mayıs 2021

Bezdiri sonrası süreci kolaylaştırmayı amaçlayan uygulamalar

Bunlar, üniversitelerde yaşanan bezdiri vakalarının en sağlıklı şekilde çözümlenebilmesi için geliştirilmiş uygulamalar. Bu uygulamalarla amaçlanan süreçlerin daha kolay ve etkili çözümlenmesine katkıda bulunmak.

Birçok üniversitenin bezdiri ile mücadele ve önleme kurulu yönergesi var. Bu yönergenin amacı, üniversitenin bezdiri ile mücadeleye karşı çalışan bir kurulun oluşumu, bu kurulun görev ve yetkileri, çalışma usûl ve esasları ile bezdiriye ilişkin bildirim, şikâyet ve destek sürecinin kural ve yöntemlerini belirlemek. Bu yönergeler üniversite öğrencilerini, akademik ve idari personeli kapsamakta; yönergelere üniversitelerin web-sitelerinden ulaşılabilmekte.^[37]Dokuz Eylül Üniversitesi’nin Mobbing yönergesi, Erişim Mayıs 2021 ^[38]Galatasaray Üniversitesi Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Tacize karşı destek birimi yönergesi, Erişim Mayıs 2021^[39]Yıldız Teknik Üniversitesi Kalite Koordinatörlüğü Psikolojik Tacizle Mücadele ve Önleme Kurulu Yönergesi Erişim Mayıs 2021.^[40]Gazi Üniversitesi Mobbing Birimi İşleyiş Usûl ve Esasları, Erişim, Mayıs 2021^[41]Anadolu Üniversitesi Psikolojik Taciz Öneleme Kurulu Yönergesi, Erişim Mayıs 2021.^[42]Gebze Teknik Üniversitesi’nin Mobbing kurulu web sitesi, Erişim Mayıs 2021^[43]Pamukkale Üniversitesi Mobbing’e (psikolojik tacize karşı destek birimi yönergesi, Erişim Mayıs 2021.^[44]Koç Üniversitesi Cinsel Tacizi Önleme Önleme Yönetmeliği,Erişim: Mayıs 2021.^[45]Sabancı Üniversitesi Akademik İlkeler, Erişim Mayıs 2021

Üniversitelerin, bezdiri vakalarının bildirilebilmesi, şikâyetçi olunabilmesi ve yardım alınabilmesi için yarattığı farklı kanallar da bulunuyor.

Birçok üniversitede bulunan bezdiri kurulu, akademisyen ve idari personelin resmi şikâyette bulunmalarının ardından bezdiri sürecini araştırır ve gerekli durumlarda yaptırım uygulayarak çözümler üretir. 

Bazı üniversitelerin bir bezdiri yönergesi ve biriminin olmasının yanında, her fakültesinde bir cinsel taciz danışmanı var.^[46]Koç Üniversitesi Cinsel Tacizi Önleme Önleme Yönetmeliği, Erişim: Mayıs 2021. Mağdur, resmi bir ihbarda bulunmadan önce bu danışmanlarla iletişime geçerek onlardan yardım alabiliyor. Ayrıca bazı üniversitelerde mağdur üniversitenin psikolojik ve psikiyatrik destek birimine de başvurabiliyor.^[47]Pamukkale Üniversitesi Mobbing’e (psikolojik tacize karşı destek birimi yönergesi, Erişim Mayıs 2021.^[48]Sabancı Üniversitesi Akademik İlkeler, Erişim Mayıs 2021.

Bazı üniversiteler, bezdiri ile ilgili yardım almak isteyen çalışanlarına, resmî ihbar dışında seçenekler de sunuyor. Prosedürlerinde “resmî olmayan ihbar” bölümünde mağdurun seçebileceği farklı yöntemler var. Bunlardan ilki olan “arabulucuk servisi” görevlendirilmiş ve tarafsız bir kişinin tarafları dinlemesini, problemin netleşmesine yardımcı olması ve çözüm önerileri sunmasını içeriyor. Bu kişi taraflar ile de ayrı ayrı iletişim kurabilir, tarafları bir araya getirebilir, ya da daha büyük bir grup toplantısı (bütün bölümün toplanması gibi) organize ederek sorunu çözmeye yardımcı olabilir.

İkinci yöntem olan “Çatışma Danışmanlığı,” arabuluculuktan farklı olarak, kişinin yaşadığı bezdiri durumunu bir profesyonel ile paylaşmasını, kendisinin bu durumda atabileceği adımlar ile ilgili öneriler almasını içeriyor.

Üçüncü bir yöntem olan “dolaylı yaklaşım” uygulaması, mağdur olan kişinin sadece bir aracı ile konuşması ve bu aracının bezdiriyi önleyici bazı genel uyarılar yapmasını ve mesajlar vermesini içermektedir. Bu uygulamaya örnek olarak, bir bezdiri mağdurunun bölüm yöneticisi ile konuşması ve yöneticisinin bezdiri uygulayan kişinin bulunduğu bölüme bezdiri prosedürünün fotokopilerini dağıtması, bezdiri eğitimi aldırması, bezdiri üzerine toplantı organize etmesi verilebilir.^[49]Univesity College London, Taciz ve zorbalık üzerine disiplin yönetmeliği, Erişim Mayıs 2021.^[50]St. Cloud State University, Counseling and Psychological Services, Erişim Mayıs 2021

Farklı üniversitelerin, mağdurun ihbarını kolaylaştırmak için kurdukları farklı platformlar var. Kişi, hem ihbar hatları sayesinde 7/24 destek alabiliyor hem de ihbar için kurulmuş web-siteleri sayesinde ismini vererek ya da vermeyerek ihbarda bulunabiliyor. Kişiler hem kendi başlarına gelen olaylar için hem de gözlemledikleri bezdiri vakaları için ihbarda bulunup destek alabiliyorlar.^[51]Massachusetts Institute of Technology Active Bystander programı hakkında, Erişim Mayıs 2021.

Sonuç

Bezdiri üzerine yapılan araştırmalardan ve üniversitelerin kullandığı farklı uygulamalardan anlaşıldığı gibi, bezdiri akademik yaşamda var olan ve üzerinde durulması gereken önemli bir problem. Üniversiteler, bezdirinin sıklığı ve etkileri konusunda bilinçli olmalı ve öncelikle kendi bünyelerinde bezdirinin oluşmasına zemin hazırlayan koşulları tespit ederek bu koşulları en aza indirgemek için çalışmalılar. Bu amaçla, üniversite yönetimleri kendi akademik kadroları ile anketler, toplantılar gibi yollarla bezdiri konusunda iletişimde kalabilir; akademisyenlerin mevcut durumlarını ve önerilerini öğrenebilirler. Üniversitenin ihtiyaçları ve kültürü doğrultusunda da, raporda çeşitli örneklerinin verildiği bezdiriyi önleme ve bezdiri sonrası destek uygulamalarını kullanabilirler.^[52]Genç-BA Çalışma Grubu Raporu: Akademide Mobbing Erişim Mayıs 2021.

Dilem Cinli, Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü
Zeynep Aycan, Koç Üniversitesi Psikoloji bölümü, Bilim Akademisi üyesi
Adil Sarıbay, Kadir Has Üniversitesi, Psikoloji Bölümü
Engin Arık, Psikolog, araştırmacı