Prof. Dr. Şerif Mardin Osmanlı’dan cumhuriyete geçiş sürecinde ve 20. yüzyıl Türkiye’sinde dinin ve kültürün sosyal ve siyasal yaşamdaki önemini çok yönlü olarak araştıran ve ve tahlil eden bir sosyal bilimciydi.
1927 yılında İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’nde başladığı orta öğrenimini ABD’de tamamladı. Lisans ve doktora derecelerini Stanford Üniversitesi’nden aldı. Doktora tezinin genişletilmiş hali 1962 yılında Princeton University Press tarafından “The Genesis of Young Ottoman Thought” başlığıyla yayınlandı. Bu konu üzerindeki çalışmalarını 1964 yılında çıkan “Jön Türklerin Siyasi Fikirleri, 1895-1908” başlıklı diğer kitabı ile devam ettirdi.
Şerif Mardin daha sonraki yıllarda düşünce tarihinin yanı sıra, siyaset sosyolojisi ve din sosyolojisi alanlarından hareketle Osmanlı-Türk toplumsal yapısının temel dinamiklerini, ve süreklilikleri anlamaya çalışmıştır. Kültürel dinamiklerin etkileri ve bunların toplumsal alanda gösterdikleri süreklilikleri çok disiplinli bir yaklaşımla incelemiştir. Osmanlı’dan cumhuriyete geçiş ve modernleşme sürecinde din, ideoloji ve kültür giderek Mardin’in temel çalışma alanları haline gelmiştir.
Mardin, 20. yüzyılın ikinci yarısında Türkiye’de kentlileşmenin ne gibi sorunlar yarattığını da gördü. Bu yüzden, literatüre “mahalle” ve “mahalle baskısı” kavramlarını getirdi. Türkiye’de mahallenin beraberinde getirdiği kontrol mekanizmasına ve bireysel özgürlükleri kısıtlayan boyutlarına dikkati çekti.
Şerif Mardin Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Boğaziçi Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi ve Şehir Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı. Yurtdışında ise Washington’daki American University’de uzun süreli öğretim üyeliği yaptı ve İslam Araştırmaları Merkezi Başkanlığını yürüttü, önde gelen pek çok diğer üniversitede de konuk öğretim üyesi oldu. Türkiye Sosyal Bilimler Derneği kurucu başkanlığı yaptı. ODTÜ Prof. Dr. Mustafa Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı Yılın Bilim Adamı Ödülünü aldı. 1950’li yıllarda etkili olan Forum adlı siyasal derginin kurucuları arasında yer aldı.