Son zamanlarda özellikle çocuklar, ama kesinlikle yetişkinler arasında da yayılan evde slime yapma modası var. Sıvı yapıştırıcı ile az miktarda su ve boraksı karıştırarak elde ettiğimiz bu ele yapışmayan, akışkan ama katı maddenin tuhaf bir çekiciliği var.
Aslında slime yapımı basit bir polimer reaksiyonundan ibaret. Yapıştırıcıda olan zincir moleküller yeterince uzun olmadığından, düğümlenmeden birbirlerinin yanından kayıp gidebiliyorlar. Bunları arada bir köprülerle birbirine bağlarsak bu kaymaları bir miktar durdurabildiğimiz gibi, zincirlerde var olan akışkanlığı da kullanabiliriz – ki slime bu yüzden hem akıyor hem zıplıyor!
Boraks ise bu köprüleri kuruyor: Suda eriyen boraksın açığa çıkan uçlarındaki –OH grupları, tutkal moleküllerinin yan gruplarında olan –OH grupları ile hidrojen bağı dediğimiz zayıf kuvvetlerle tutunuyorlar (Şekil). Su uçtukça slime’ın akışkanlığını kaybetmesi de bu yüzden. Boraks aradan çekiliyor. Geri kalan, yapışkan şişesini açık bıraksaydınız olacağı gibi katılaşıp kalıyor.
Artık slime’ınızı yaparken neden su yerine çay, boraks yerine, içinde zaten boraks olan deterjan kullanabileceğinizi biliyorsunuz. Bunların miktarı ile oynayıp slime’ınızın zıplama miktarını ya da akıcılığını değiştirebilirsiniz. Renklendirici boya işin eğlencesi!
Canan Atılgan
Bilim Akademisi üyesi (Sabancı Üniversitesi)
Görsel Kaynağı: Chemistry Land http://www.chemistryland.com/CHM107Lab/Lab7/Slime/Lab7Slime.htm
Slime’ı anlatan ve güzel şekiller içeren bir video burada
