Açık Radyo’da ikinci sezonu devam eden programımız “Bilim Sohbetleri” programında bu yaz ağırladığımız konuklardan biri Bilim Akademisi kurucu üyelerinden İlhan Tekeli oldu. Ali Alpar’ın sorularını yanıtlayan Tekeli ile yapılan programlarda tüm cumhuriyet döneminin planlama tarihine, belli dönüm noktaları ve dünya tarihinde yaşanan önemli gelişmeler ışığında bakıldı. “Sarkaç” okuyucuları için programda değinilen bazı noktaları ve yanıtları derledik. Bu zengin içerikli sohbetin çok daha geniş kesimlere ulaşmasını diliyoruz.[1]Aynı konuda, daha geniş kapsamlı başka bir kayıt için de İlhan Tekeli’nin de konuşmacılardan biri olduğu, 17 Nisan 2024 tarihli “Bilim, Teknoloji ve Planlama” paneline bakabilirsiniz.
“Bilim Sohbetleri”nin arşivine Açık Radyo’dan erişebilirsiniz.
Birinci bölüm: Cumhuriyet’in ilk yıllarında Araştırma ve Planlama
18 Haziran 2024 – Program kaydı
-Cumhuriyetin ilk yıllarında planlama konusuna nasıl yaklaşıldı, hangi konulara öncelik verildi?
-Bilim tarihimizde üniversite ve araştırma enstitülerinin yanı sıra devlet kurumlarının da yeri olabilir mi?
-1934 tarihli ilk sanayi planına örnek olan neydi, dönemin hangi koşulları plana yön verdi ve plan uygulamaya nerelerde, nasıl kondu?
-Türkiye’nin mekânsal yapısını dönüştürmeye yönelik cumhuriyetin ilk yıllarında atılan eylemler, İkinci Dünya Savaşı yıllarında ve sonrasında ülkeye ne getirdi?
İkinci bölüm: II. Dünya Savaşı sonrası Türkiye’de planlama
13 Ağustos 2024 – Program kaydı
-İkinci Dünya Savaşı ve çok partili hayata geçişten sonra Türkiye’nin sanayi planlamasına yön veren dinamikler nelerdi?
-Türkiye ağır sanayi planlamasından hafif ve tarımsal sanayiye ağırlık verme kararında etkili olan, 1950’den sonra benimsenen liberal politikaların tıkanmasına neden olan olaylar nelerdi?
-Karayolları, Devlet Su İşleri gibi kurumlar 1950’lerde ve 60’larda planlamada nasıl rol aldı, neyi sağladı?
-1960’larda, Devlet Planlama Teşkilatı uzmanları tarafından yapılan ve ilerleyen yılları da etkileyecek olan planlama neyi öneriyordu?
-1960’larda başlayan yurt dışına işçi göçü, hızlı kentleşme ve altyapıya yatırım Türkiye’nin sanayileşme sürecini uzun vadede nasıl etkiledi?
Üçüncü bölüm: 1980’den günümüze Türkiye’de planlama
27 Ağustos 2024 – Program kaydı
-1980’lerden itibaren tüm dünyada yaşanan toplumsal dönüşümlere, Türkiye kendi koşullarıyla ne kadar uyum sağlayabildi?
-Özal döneminde benimsenen ihracat yönelimli sanayileşme, yurt dışına açılış, özelleştirme ve bu dönemde ortaya çıkan Anadolu Kaplanları uzun vadede ülkenin ekonomik gidişatına nasıl yön verdi?
-1989’da GAP projesiyle mümkün olabilen ilk bölgesel planlamanın tarihsel süreç içinde anlamı neydi?
-1970’lerde Kemal Derviş’in uzun vadeli ekonomik planlamasına kadar yaşanan tüm toplumsal ve ekonomik krizler Türkiye’nin bugününü nasıl etkiledi?
-AKP döneminde 2003-2013 arasında 29 kere değiştirilen hangi yasa, Türkiye’nin kapital birikiminin yönünü kökten değiştirdi?
-Türkiye’nin savunma sanayiinde gösterdiği son yıllardaki ilerlemenin ardında hangi tarihsel koşullar var?
Bölümleri dinlemek için ayrıca bakınız: Spotify
Notlar/Kaynaklar
| ↑1 | Aynı konuda, daha geniş kapsamlı başka bir kayıt için de İlhan Tekeli’nin de konuşmacılardan biri olduğu, 17 Nisan 2024 tarihli “Bilim, Teknoloji ve Planlama” paneline bakabilirsiniz. |
|---|
