Grafen Nedir?

Karbon Evrendeki dördüncü, dünyadaki 15. yaygın element. Özelliği komşularıyla çok çeşitli bağlar kurabilmesinde saklı. Canlıların yapılarındaki uzun zincirleri oluşturabilmesi onu elzem yapıyor; elmastaki saf karbonun üç boyutta sonsuza doğru dallanıp budaklanması onu en güçlü malzemeler arasına konumluyor.

Önceleri pek önem vermediğimiz formu ise âdi kurşun kalemde bulunan grafit – birbirine zayıfça yapışmış iki boyutlu tabakalar halinde uzayıp giden bu yapı, karbonun dayanıksız ve değersiz hali. Ancak teorik çalışmalar, bu tabakalardan tek birini ayırıp kullanabilirsek, başka malzemelerde olmayan özellikler vadettiğini gösterdi. Örneğin, iflah olmaz bir yalıtkan olan diğer karbonların aksine mükemmel bir iletken olmalıydı.

2004’te nihayet ve çok basit bir yöntemle, seloteyple grafitten tek bir tabakayı çekip alarak grafen elde edildi. Grafen, dayanıklılık, elektrik ve ısı iletkenliği özellikleriyle rekorlar kırdı; kaşiflerine de 2010’da en hızlı Nobel ödüllerinden birini kazandırdı.

Grafenin iki kenarını kıvırıp birleştirilerek elde edilebilen nanotüpler ve minik grafen topları diyebileceğimiz fullerenlerle,  nanobilimde yol açtığı sayısız uygulama grafenin yerini sarsılmaz kılıyor.

Canan Atılgan
Bilim Akademisi üyesi (Sabancı Üniversitesi)

Önceki İçerikNeotektonik Yardımıyla Deprem Tahmini
Sonraki İçerikBir Söz – Bir Resim: Beşinci Solvay Konferansı
Canan Atılgan
Bilim Akademisi üyesi Canan Atılgan, lisans ve doktora derecelerini sırasıyla 1991 ve 1996 yıllarında Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümünden aldı. 1996-1999 yılları arasında Florida Eyalet Üniversitesi bünyesindeki Süperbilgisayar Hesaplamaları Araştırma Merkezi’nde doktora sonrası çalışmalar yaptı. 1999’dan bu yana Sabancı Üniversitesi öğretim üyesidir.  Haziran 2021’den beri Bilim Akademisi’nin başkanıdır.
Polimer ve protein dinamiği ile karmaşık moleküler sistemlerin teorik ve hesaplamalı yöntemlerle incelenmesi konularında araştırmalar yapmaktan keyif alır. Yüksek öğrenimde kullanılan yeni eğitim tekniklerini lisans ve lisansüstü derslerinde uygulamaya, yereldeki öğrencilerin birikimlerini ve arkaplanlarını da gözeterek uyarlamaya kafa yorar. Zaman buldukça popüler bilim platformlarında araştırmalarını ve birikimlerini aktarır.