Farelerde DNA yaşlanması durdurulabiliyor, sıra insanlarda.

Farelerde yaşlanma ile oluşan DNA hasarlarını önleyen ve hatta mevcut hasarı onardığı bilinen NAD+ bileşiği hakkında yeni sonuçlar paylaşıldı.  Bir sonraki basamak insanlar üzerinde denenmesi.

24 Mart’ta Science dergisinde yayınlanan makalede NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide) olarak bilinen ve yaşlanmayı önlediği düşünülen bileşiğinin işleviyle ilgili yeni sonuçlar paylaşıldı. NAD+ bileşiğinin genç farelerde yaşlı olanlara göre daha fazla olduğunu önceden biliniyordu. Harvard Tıp Fakültesi profesörlerinden David Sinclair ve ekibi 2013’te yaşlı farelerde NAD+ seviyeleri arttırıldığında biyolojik olarak gençleştiklerini bildirmişlerdi. Sinclair, içme suyuna NAD+ katılmış 2 yaşındaki farelerin ve 6 aylık farelerin dokularını ayırt edemediklerini söylüyor.  Yeni çalışmada ise NAD+ bileşiğinin işlevi araştırıldı.

Gençleşmenin sebebi NAD+ bileşeninin PARP1 isimli DNA onarıcı enzimle yakından ilişkili olması.

Canlı hücreleri bölündüğünde DNA da kendini kopyalıyor.  Ama bu işlem her zaman mükemmel şekilde sonuçlanmıyor bazen kopyalanan DNA’da sorunlar oluşabiliyor.  Dış etkenler de bu sorunların oluşmasına sebep olabiliyor. Mesela çevresel kirleticiler, medikal radyasyon veya bazı kimyasallar bölünme sırasında DNA hasarına yol açabiliyor. Normal olarak eğer ortamda aktif PARP1 varsa bu hasarlar onarılıyor.

NAD+ ve PARP1 doğrudan ilişkili. Eğer NAD+ seviyeleri yüksekse PARP1 aktive oluyor ve işini yapabiliyor. Yaşla birlikte vücutta NAD+ seviyeleri düşmeye başlıyor, PARP1 de buna bağlı olarak DNA onarımı yapamıyor ve onarılamayan DNA hasarları birikiyor.

NAD+’ın insanlar üzerindeki etkisini görmek için önce doğal olarak brokoli, salatalık, avokado’da bulunan benzer bir bileşik olan NMD’nin (nicotinamide mononucleotide) kullanılacağı açıklandı.

Eğer insanlar üzerindeki araştırmalardan olumlu sonuçlar elde edilirse, doğal veya tıbbi olarak radyasyona maruz kalan kişileri bunun olumsuz sonuçlarından korumak mümkün olabilir.

Kaynak:  Alice Park, Scientists can reverse DNA aging in mice, Time, 23 Mart 2017 http://time.com/4711023/how-to-keep-your-dna-from-aging/

Görsel: Flickr, Glyn Nelson, Yaşlanan hücreler,
Yaşlı insan bağ doku hücreleri.  Dallanmış ağ mitokondri (kırmızı), çekirdekteki DNA (mavi) ve hasarlı bölgeler (yeşil)

 

Önceki İçerikVerimi Geri Ver…
Sonraki İçerikSinemada Bilim İnsanları – A beautiful mind/Akıl Oyunları
Defne Üçer Şaylan

Defne Üçer Şaylan, ODTÜ Fizik Bölümü’nden 1996’da lisans, 1998’de yükseklisans derecelerini aldı. San Diego’daki Kalifornia Üniversitesi’nde yaptığı fizik doktorasını 2004 yılında tamamladı. 2004-2014 yılları arasında Sabancı Üniversitesi’nde Temel Geliştirme Programının koordinasyonunda çalıştı. Çeşitli bilim eğitimi programlarının tasarlanması, oluşturulması, yürütülmesinde yer aldı. Şubat 2017’den beri Sarkaç’ta editör. Email