Gökyüzünün en ilginç yıldızlarından biri olan Algol, değişen bir yıldız olmasıyla, parlaklığının düzenli aralıklarla azalmasıyla tanınıyor. Bunu günümüzden binlerce yıl önce hiçbir gözlem aracı olmadan, yalnızca çıplak gözle gökyüzüne bakan insanlar da fark etmiş. Hatta bu durum onlar için bir korku kaynağı olmuş ve sanki bize göz kırpan Algol’ü göklerdeki en tehlikeli yıldız olarak görmüşler. Nitekim Arapça kökenli bir ad olan Algol, “kötü ruh” anlamına geliyor. Algol Yunan Mitolojisi’nde göz göze gelindiğinde insanı taşa çeviren yılan saçlı Medusa’nın gözünü simgeliyor.
Günümüzde Algol’ün gizemi çözülmüş durumda. Yıldızın parlaklığının değişmesinin nedeninin bir “yıldız tutulması” olduğu biliniyor. Algol aslında iki yıldızdan oluşan ikili bir yıldız sistemi. Yani birbiri çevresinde dolanan iki yıldızdan oluşuyor. Bu yıldızlardan biri diğerine göre çok daha sönük. Yıldızlar birbirlerinin çevresinde dolanırken sırayla birbirlerinin önünden geçer. Sönük olan yıldız parlak olan yıldızın önünden geçerken Algol’ün parlaklığı belirgin biçimde azalır. Bu değişim çıplak gözle kolayca algılanabilir. Bunun tersi olduğunda yani parlak yıldız sönük yıldızın önünden geçtiğinde Algol sisteminin parlaklığında çok küçük bir azalma olur. Bu değişim ancak ışık ölçen aygıtlarla gözlemlenebilir.
Gökyüzünde bunun gibi ikili, hatta daha fazla yıldızdan oluşan çok sayıda yıldız sistemi bulunur. Ancak bu tür bir tutulmanın gerçekleşebilmesi için Dünya’dan bakıldığında bir yıldızın ötekinin önünden geçmesi gerekir. Algol sistemindeki tutulma, bir tam tutulma değil. Yani, sönük yıldız parlak yıldızı tümüyle örtmez. Tutulma yaklaşık her üç günde bir gerçekleşir ve toplam 10 saat sürer. Tutulma ortasında Algol’un parlaklığı üçte birine düşer.
Algol’ün parlaklığındaki değişimi çıplak gözle ya da bir dürbünle gözlemlemek mümkün. Bunun için öncelikle Algol’ü gökyüzünde bulmak gerekiyor. Algol Perseus Takımyıldızı’nda yer alır. Bu takımyıldızı gökyüzünde bulmak başta zor olabilir. Ancak bir kez tanıdıktan sonra onu bulmak kolay olacaktır. Perseus, gökyüzünde bulunması görece kolay olan Kraliçe ve Boğa takımyıldızlarının tam arasında yer alır. Perseus’u bulduktan sonra yukarıdaki haritta yardımıyla Algol’ü bulabilirsiniz. Algol’ü gökyüzünde bulmak için bir ipucu daha verelim. Şubat ayının ilk günlerinde alacakaranlık bitip hava yeni karardığı sırada Algol gökyüzünde tam tepede yer alır.
