2022 Yüksek Öğretim Kurumları sınavı sonuçları açıklandı. Öğrenciler bu yıl tercihlerini 27 Temmuz-5 Ağustos tarihleri arasında yapacaklar. Bilim Akademisi ve Koç Üniversitesi, Psikoloji Bölümü öğretim üyesi Sami Gülgöz’ün öğrencilere rehberlik etmesi amacıyla hazırladığı 35 maddelik listeyi yayınlıyoruz.
1. Üniversitenin adıyla yetinmeyin, o ünün neye göre edinildiği pek bilinmez.
2. Üniversitelerin tüm bölümleri aynı düzeyde değildir. İlgilendiğiniz bölümler hakkında araştırma yapın.
3. Eğer ne okuyacağınız hakkında yüzde yüz emin değilseniz bölüm değiştirebilecek olduğunuz okulları seçin.
4. Ne okuyacağınız konusunda yüzde yüz kararlı olmayın; karşınıza çıkabilecek sürprizlere açık olun.
5. Üniversiteye gitmek meslek edinmek değil, hayata hazırlanmaktır. Meslek değişir. Mühendislerin çoğu mühendislik yapmıyor.
6. Size iyi eğitim verecek, yani sizi mezuniyet sonrası 60 yıllık hayatınıza hazırlayacak okulu seçin.
7. Eğitim kalitesinin temel unsurlarından biri, araştırma yapan ve sadece bir üniversitede çalışan öğretim üyeleridir.
8. Öğretim üyesi sayısı önemlidir. Öğretim üyelerinin doktora derecelerinin olması ve araştırma yapması gerekir. Bakın. Son dört yılda uluslararası yayın sayısı kaç?
9. Üniversitede kimlerle olacağınız önemli. Onlardan öğrenebilmek için çeşitlilik gerekir. Hep aynı tipte, benzer ilgilerde olmasınlar.
10. Son karar sorumluluğu öğrencinindir, anne babalar kendi hayatlarını yaşar. Anne baba için doğru olan, çocukları için de doğru değildir.
11. Öğrenci, bugünün veya geçmişin kurallarının çalışmadığı belirsiz bir geleceğe hazırlanıyor. Meslek bileziği değil, zihin donanımı gerek.
12. Üniversite, öğrencinin etkin olduğu ortamdır. Lise anlayışı sürüyorsa, oradan kaçın. Öğrenci ne derece sesini duyurabiliyor?
13. Kurumun öğrenciye saygısı var mı? İstekleri yönünde karar alıyor mu? Hoca tuvaletlerini ayırarak ikinci sınıf vatandaş gibi mi görüyor öğrenciyi?
14. Devletin, Vakfın veya öğrencinin parası nasıl harcanıyor? İdarecilerin kaçında araba var, araba markası ne? Bu size anlayışı anlatır.
15. Üniversite eğitimde ne derece güncel? Hocaların dersini 10 yıl önce ve şimdi alanlar aynı dersi mi dinlediler?
16. Mutlaka öğrencilerle ve mezunlarla konuşun. Ama sizin için önemli olan konuları kendiniz sorun, sadece onların söz etmek istedikleri yetmez.
17. Öğrencilerin hocalarla temas etme şansı nedir? Hocaları ders zamanı dışında okulda bulmak imkânsızsa, onlarla çalışma imkânınız da olmaz.
18. Üniversitenin size kendinizi oluşturma fırsatları yaratması gerekir. Entelektüel, sanatsal, sportif etkinliklere elverişli bir ortam olmalı!
19. Üniversite hocasının işi kitabı anlatmak değil. Hocaların soru sorduğu, öğrenciyi araştırmaya yönelttiği eğitim modellerini seçin.
20. Üniversite belirli bilimsel formasyonlar içinde bilgi edinme yöntemlerini öğrenme yeridir. Bilgi değişkendir, eğitim değişmeyi öğretir.
21. Hocaların araştırmalarında, projelerinde öğrenciye yer var mı? En iyi eğitim, çalışmaların mutfağında olur, sınıfta değil.
22. Üniversite istediğiniz makaleye veya kitaba ulaşmanızı sağlıyor mu? Bilgisayar ve her türlü yazılım mevcut mu?
23. Üniversitede ders dışı öğrenme çok önde gelir. Buna izin veren ortamlar ve mekânlar var mı? Kantinler, atölyeler, kilitlenmeyen sınıflar… Akşam altıdan sonra grup çalışması yapmak isteseniz, buna uygun yerler var mı?
24. Ders seçme şansınız var mı? Derslerinizi ilginiz yönünde şekillendirmeniz ne kadar olası? Yoksa herkes aynı derslere mi mecbur ediliyor?
25. Tek bir bölümün ya da fakültenin derslerine mi mahkûmsunuz? Sistem diğer bölümlerden ilgileriniz yönünde ders almayı teşvik ediyor mu?
26. Öğrenci konseyi çalışıyor mu? İdare ile iletişim kuruyor, öğrenci dileklerini iletiyor, değişiklikler yaptırabiliyor mu?
27. Öğrencilerin öğretim üyelerini değerlendirdiği bir sistem de olmalı.
28. Gelecek belirsizdir, bunu kabul edin. Kararlarınızı korkularınıza göre değil heyecanlarınıza göre verin. Korkunuza rağmen.
29. Puanınız asıl istediğiniz bölümünkinden yüksek diye daha yüksek puanlı yeri yazmayın. Bu hata yeterince yapıldı, yeni örnek gerekmez.
30. İleride hangi işi yaparsanız yapın, en gerekli beceriler okuma, yazma ve sunum olacak. Üniversitenin bunları geliştirdiğine emin olun.
31. Üniversitede hocayla tartışılabilmeli, her bilgi sorgulanabilmelidir.
32. Üniversite öğrencinin edilgen olduğu bir yer değil, kendi eğitiminde aktif rol aldığı bir yer olmalıdır. Hocanın rolü öğretmenlik değil.
33. Üniversitenin sizi dış baskılardan koruyacak özgür bir ortam oluşturması gerekir. Üniversite içinde her tür görüş özgürce konuşulmalı.
34. Üniversite idarelerinin gerçek varoluş nedeni üniversitenin eğitim ve araştırma amaçlarının gerçekleşmesini kolaylaştırmaktır.
35. Tercihinizi yapın ve sonra da onunla mutlu mesut yaşayın. Neresi olursa olsun kaynakları kullanarak kendisini oluşturan bireydir.
Sami Gülgöz
Bilim Akademisi üyesi
Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim üyesi
