Bilinç, bireyin kendisi dışındaki nesnelerin ya da içindeki olguların farkında olma halidir.[1]Bilinç üzerine Sarkaç’ta Kasım 2021’de yayınladığımız yazılara bakmak ister misiniz? Bilinç Nedir? Bilinç Kuramı 1: Ortak Nöronal İşlem Alanı Teorisi Bilinç Kuramı 2: Bütünleşik Enformasyon Teorisi[2]Kaynak ve ileri okuma: Daniel Dennett, (2017) Bilinç Açıklanıyor, Alfa Yayıncılık 2017
Tartışmaları güncel felsefede çokça yapılmış önemli bir konu olsa da üzerinde anlaşılmış tek bir tanımı bulunmuyor. Tanımlamada karşılaşılan zorluklara rağmen, bilincin bireylerce paylaşılan temel bir sezgi olduğu kabul ediliyor.
Bu konuyu deneylerle irdelemek için çeşitli kurgular planlanmış. Örneğin derinlik algısının, izleyicinin gözetimi sırasında zamanla değiştiği Necker küpü gibi optik illüzyonlar bilinçli uyarılma ile ilgili kanıt olarak kabul ediliyor.
Bilinç günümüzde beyin aktivitesinin uyarılar altında izlenebildiği deney düzenekleri ile aktif olarak araştırılıyor. Hayvanlarda bilincin çalışılması kendini algılama düzeyini sorgulayan ve aynada kendini görme ile başka hayvanları ayrıştırma üzerine kurulu basit bir testle başlıyor. Büyük maymunların ya da yunusların bunu başardığını hepimiz tahmin edebiliriz; ama katil balinalar, güvercinler ve filler de bu testi geçiyor desek?
Canan Atılgan
Bilim Akademisi üyesi (Sabancı Üniversitesi)
Notlar/Kaynaklar
| ↑1 | Bilinç üzerine Sarkaç’ta Kasım 2021’de yayınladığımız yazılara bakmak ister misiniz? Bilinç Nedir? Bilinç Kuramı 1: Ortak Nöronal İşlem Alanı Teorisi Bilinç Kuramı 2: Bütünleşik Enformasyon Teorisi |
|---|---|
| ↑2 | Kaynak ve ileri okuma: Daniel Dennett, (2017) Bilinç Açıklanıyor, Alfa Yayıncılık 2017 |
