Paul Erdös 20 Eylül 1996’da 83 yaşında hayatını kaybetmiş ünlü bir matematikçi. Biyografisi Paul Hoffman tarafından “The man who loved only numbers – Sadece sayıları seven adam*” ismi ile yayınlandı. Budapeşte’de doğan Erdös’ün hayatı pek çok açıdan ilginç. Öncelikle muhtemelen en fazla sayıda makale yazmış matematikçi oldu. Hayatı boyunca çoğu sayı teorisi üzerinde olan ama matematiğin diğer alanlarını da kapsayan 1475 makale yazdı. Günümüzde makale sayılarındaki büyük artışların ışığında bile bu sayı çok yüksek. Ötesinde hemen hepsi ciddi yenilikler getirdiği gibi bir kısmı da çığır açan eserler oldu.
Erdös’ün başka bir ilginç yönü hayatını tamamen matematiğe adamasıydı. Evlenmemiş, sürekli bir iş sahibi olmamış, hiç bir hobisi(matematik dışında tabii ki) olmadığı gibi evi de olmamıştı. Eski bir bavul ile matematikçi dostlarını ziyaret eder, onlarla yaşar, çalışır ve ev sahibi yorulduğu zaman başka bir dostuna geçerdi. Kendisine has bazı ifadeleri vardı. Örneğin her çocuk bir “epsilon”du. Bir dostunun kapısını çaldığında çalışmaya hazır olduğunu anlatmak için “beynim açık” derdi.
Erdös sayısına gelince… 25’den fazla ülkede matematik çalıştığı söylenir ve bazı makaleleri de kıyıda köşede kalmış dergilerde çıkmıştır. Hoffman’ın kitabına göre Paul Erdös’in beraber makale yazdığı 485 matematikçi vardır. Bu şanslı 485 kişinin Erdös sayısı 1’dir*. Eğer Erdös sayısı 1 olan gruptan biri ile bir makale yazmışsanız, o zaman Erdös sayınız 2 olur. Erdös sayısı 2 olan gruptan biri ile makale yazmışsanız Erdös sayınız 3’e çıkar. Bu şekilde muhtemelen sayı teorisinde adı geçen pek çok insanın bir Erdös sayısı vardır. Erdös sayısı 1 olan bir Türk matematikçi yok ama 2 sayısına ulaşan ve aralarında Mete Soner, Haluk Oral, Ahmet Alkan, Murat Sertel, Cem Yalçın Yıldırım ve Selda Küçükçifçi’nin de bulunduğu epeyce isim var.
*Türkçesi Derya Kömürcü’nün çevirisiyle Sistem Yayıncılık’tan 1999’da yayınlanmış .
** Oakland Üniversitesi, “Erdös number project’e (https://oakland.edu/enp/thedata/) göre bu sayı 511 dir.
Bu yazı Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
