Mayıs ayında kış mevsiminde görmeye alışkın olduğumuz Orion, Büyük Köpek, Küçük Köpek, İkizler ve Boğa takımyıldızlarını batı ufku üzerinde görebiliriz. Erkenden batsalar da çoğu gözlemciye göre gökyüzünün en güzel takımyıldızları olarak kabul edilen bu takımyıldızları ufkun üzerinde görmek etkileyicidir. Bu takımyıldızlardan Orion ve Boğa alacakaranlıkta ufukta oldukları için takımyıldızların bazı bölümleri ufkun altında kalabilir. Ancak İkizler ve Arabacı Takımyıldızları ile Kış Üçgeni kolaylıkla görülebilir. Akşam gökyüzünün iki parlak gezegeni Jüpiter ve Mars da bu bölgenin zenginliğine zenginlik katıyor.
Güneyde, ilkbaharı simgeleyen Aslan, Çoban ve Başak takımyıldızları gökyüzünde iyice yükselmiş durumda. Aslan’ın en parlak yıldızı Regulus, Başak’ın en parlak yıldızı Spika ve Çoban’ın en parlak yıldızı Arkturus güney yönünde göreceğimiz en parlak yıldızlar. Sirius’un batmasıyla, Arkturus gökyüzünün en parlak yıldızı olur. Arkturus tüm gökyüzünün dördüncü, yaz gökyüzününse en parlak yıldızıdır. (Yine yaz gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan ve kuzeydoğu ufku üzerinden yükselmekte olan Vega’yla parlaklıkları çok yakındır.) Hava karardıktan bir süre sonra, özellikle de ayın sonlarına doğru yaz gökyüzünün belirgin takımyıldızlarından olan ve Akrep Takımyıldızı’nın turuncu yıldızı Antares de güneydoğu ufku üzerinde parlamaya başlar.
Batı ufku üzerindeki kış takımyıldızları havanın kararmasından kısa bir süre sonra gökyüzünden ayrılır. Bu sırada yaz gökyüzünün en belirgin şekli olan Yaz Üçgeni’ni oluşturan yıldızlardan ikisi Vega ve Deneb kuzeydoğu ufku üzerinde belirir. Gece yarısına doğru üçgenin köşelerinden bir diğerini oluşturan Altair de doğar ve Yaz Üçgeni tümüyle ufkun üzerine çıkmış olur. Doğuda, Vega’nın üzerinde, yaz aylarında gökyüzünde en yüksek konumlarına ulaşan Herkül ve Kuzey Tacı Takımyıldızlarını görürüz.
Kuzeye doğru döndüğümüzde Büyük Ayı Takımyıldızı’nın neredeyse tam tepede olduğunu görebiliriz. Yıl boyunca Kutupyıldızı’nın çevresinde dolanıyor görünen Büyük Ayı, Mayıs ayında akşamları gökyüzündeki en yüksek konumuna ulaşır. Büyük Ayı’nın aksine, gökyüzünün dikkat çekici takımyıldızlarından biri olan Kraliçe’yse gökyüzündeki en alçak konumunda, ufkun hemen üzerinde yer alır. Kraliçe’yi W harfine benzeyen şekli sayesinde tanımak kolaydır.
Eta Kova Göktaşı Yağmuru
Her yıl 15 Nisan – 27 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşen Eta Kova Göktaşı yağmuru, 4 Mayıs’ı 5 Mayıs’a bağlayan gece en yüksek etkinliğine ulaşacak. Bu sırada ideal gözlem koşullarında saatte ortalama 30 kadar meteor gözlemlenebilir. Göktaşının en yüksek etkinliğe ulaştığı tarihte Ay geceyarısından kısa süre sonra batıyor. Bu da geceyarısından sonra yapılacak gözlemlerin Ay ışığından etkilenmeyeceği anlamına gelir.
Mayıs’ta Gezegenler
Merkür ayın son günlerine kadar sabah gökyüzünde, doğuda yer alacak. Gezegen ayın ilk günleri Güneş’ten yaklaşık bir saat önce doğuyor. Bu da en iyi koşullarda gezegeni görebilmek için çok kısa bir gözlem süresi tanıyor. Bu süre ayın ilk günlerinden itibaren giderek kısalacak. Özetle bu ayın Merkür’ü gözlemlemek için iyi bir dönem olduğu söylenemez.
Venüs ve Satürn bu ay sabah gökyüzünde bir aradalar. Venüs ay boyunca konumunu yaklaşık olarak korurken Satürn yükselmeyi sürdürecek. Böylece, ayın ilk günleri birbirine yakın konumda olan iki gezegen günler ilerledikçe birbirlerinden uzaklaşacak. Ayın 22, 23 ve 24’ünde Ay da bu bölgede yer alacak.
Mars, ay boyunca akşam gökyüzünde. Gezegen, Güneş battıktan sonra gökyüzündeki en yüksek konumunu geçmiş, güneybatı yönünde alçalmaya başlamış oluyor. Birkaç aydır İkizler Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Polluks’un yakınlarında gördüğümüz gezegen bu ay boyunca Aslan Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Regulus’a doğru ilerleyecek ve önümüzdeki Ay Regulus’la çok yakın konuma gelecek. 3 Mayıs’ta Ay ve Mars yakın konumda olacaklar.
Jüpiter, akşam gökyüzünde yer alıyor ve ayın ilk günleri günbatımından yaklaşık iki saat sonra batıyor. Gezegen Boğa’nın boynuzlarının arasında yer alıyor. Akşam gökyüzünün Ay’dan sonra en parlak gökcismi olduğundan gökyüzünde bulunması çok kolay. Jüpiter günler ilerledikçe daha erken batacak. Ay sonunda artık hava kararmadan batıyor olacak ve Haziran’da gezegen sabah gökyüzüne geçecek. 28 Mayıs’ta çok ince hilal evresindeki Ay ile Jüpiter yakın konumda olacaklar.
Alp Akoğlu
