Bilkent Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Selim Hanay, Avrupa’nın en prestijli araştırma fonlarından olan ERC (Avrupa Araştırma Konseyi) Starting Grant desteği ile ödüllendirildi. Dr. Hanay ve ekibi, bu desteği “Elektromanyetik Rezonans Mikroskop: Hücreleri Elektronik Görüntüleme” isimli projesini hayata geçirmek için kullanacak.
2017’de Bilim Akademisi BAGEP ödülünü de almış olan Selim Hanay ERC projesi hakkında Sarkaç’ın sorularını yanıtladı:
– “Elektronik rezonans mikroskop” nedir? Çalışma prensibini anlatabilir misiniz?
Normal görüntülemede ışık dalgaları uzaktaki bir cisme ulaşıp, o cismin elektromanyetik özelliklerine göre yönelimlerini değiştirirler. Bu hareket eden dalgaların yönelimlerinden cisimler görüntülenir.
Bu mikroskopta ise hareket eden dalgalar yerine bir rezonatörün durağan dalgaları kullanılacak. Bu durağan dalgalar mikrodalga bandında üretilecek. Ölçülecek hücreler ise bu mikroskoba mikro-akışkan kanallarla iletilecek. Hücrelerin varlığı sayesinde rezonatörün oluşturduğu durağan dalgaların frekansları değişecek. Bu hassas frekans ölçümlerinden, geçmekte olan hücrenin şekil özellikleri elde edilerek görüntüsü oluşturulacak.
– Bu teknolojiyle hücre görüntülemenin avantajı nedir?
Bu teknoloji tamamen elektronik olduğu için taşınabilir ve düşük maliyetli olacak: yonga-üstü-laboratuvar teknolojisine doğrudan uygulanabilecek, bir gün cep telefonlarında kullanılabilecek. Bu mikroskop hücrelerin görüntüsünü optik dalgaboyunda değil de mikrodalga bandında oluşturacak. Mikrodalga bandında biyolojik yapılar ile etraftaki su arasındaki kontrast farkının yüksek olması, biyolojik yapıların daha iyi görüntülenmesini sağlayacak. Ayrıca, geliştirilecek cihaz, hücrenin odak düzlemi dışına çıkması ya da çözeltinin bulanık olması durumunda da çalışabilecek.
– Proje ne kadar sürecek? Nasıl bir ekiple çalışacaksınız?
Proje beş yıl sürecek. İki alt takım olacak. Takımlardan birisi mikrofabrikasyon ve biyolojik numuneler üzerine çalışırken, diğeri de mikrodalga bandında hassas elektronik ölçüm sistemi kuracak.
Ana görsel: Levent Aslanbaş, Mehmet Kelleci, Hande Aydoğmuş ve Selim Hanay
