Yapım tarihi: 2001
Yönetmen: Ron Howard
Oynayanlar: Russell Crowe, Ed Harris, Jennifer Connelly
“A Beautiful Mind” bilim insanları hakkında olan filmlerin herhalde en popüler olanıdır. 2002 Oscar töreninde en iyi film, en iyi yönetmen dahil olmak üzere 4 ödül aldı. John Nash oyun kuramında ve diferansiyel geometri alanında ün yapmış bir matematikçi. 1994 yılında Nash dengesi olarak bilinen “işbirliği yapmayı reddeden oyunların dengesinin analizi” konusundaki çalışması ile Ekonomi Nobelini aldı. Bu konu doğal olarak Hollywood için bir anlam ifade etmiyordu. Ama Nash’in uzun süren bir şizofreni dönemi, bu hastalığı kendi çabası ile yenmesi ve eşinin kendisine verdiği destek hoşça seyredilen bir hikaye haline dönüştürüldü.
Pulitzer ödüllü sinema eleştirmeni Roger Ebert’in ifadesiyle film, “insanlığa müthiş katkılar yapan ama aynı zamanda da ürkütücü vehimlerle dolu olan bir aklın hikayesi”. Bu konuyu gözyaşları ile dolu bir şekilde aktarmak yerine, küçük detaylarla anlatan bir film. Örneğin Nobel ödülünün karar aşamasında kuruldan bir kişi Nash’i ziyaret eder ve kendisine ödül için düşünüldüğünü söyler. Bu normal uygulama değildir, sadece kazananlara haber verilir. Nash’in yorumu ise “Benim deli olup olmadığımı görmek için geldiniz, değil mi?” olur.
Nash’in hastalığından önce de zor bir kişiliği vardı ve sosyal ilişkileri zayıftı. Doğal olarak hastalığı süresinde zor yıllar geçirmiş ve eşinin de olağanüstü desteği ile iyileşmeyi ve tekrar Princeton’a dönmeyi başardı. Ama kendi ifadesi ile de iyileşme süreci de mutlu anılarla dolu değildi.
2012 yılında bir oyun teorisi toplantısı için de Türkiye’ye gelen John Nash 2015 yılında bir trafik kazasında eşi ile beraber hayatını kaybetti.
Ersin Yurtsever
Bilim Akademisi Üyesi (Koç Üniversitesi)
